Një nga shqiptarët më të mëdhenj që ende është në “sirtaret” e arkivave shqiptare, është Profesor Spiro Konda, i cila na ka lënë një trashëgimi historike dhe gjuhësore si askush tjetër.
Ai ka thënë me gojën plotë që “Shqipja është nëna e të gjitha gjuhëve dhe shqiptarët janë baballarët e kombeve.”
Per te shpejguare kete thenie qe ASHSH ja ka quajtur “nje lajthitje” ai ka shkruare rreth 1200 faqe te cilat jane doreshkrim dhe te arshivuara jo ne arshiven e Akademise se shkencave,e cila nuk e pranoi kurre si antar te saj,por ne arshiven e shtetit shqiptar.
Profesor Konda ka qene i vetmi shqiptar qe ka studiuare per gjuhet Greke (e vjeter dhe e re),latine dhe arabe ne univeristetet e Ahines,Kajros dhe Romes.Teoria e tij mbeshtetej tek historiani Angely I cili ishte nje historian i njohur dhe qe pati thene i pari ate qe Konda eshte munduare ta vertetoje shkencerisht.
Per sot le te shikojme 12 perendite (qe sot padrejtesisht mbahen greke pasi kane qene vetem shqiptare) dhe qe shpejgohen vetem me gjihen shqipe.
1. Zeusi (D’heusi) vjen nga fjala shqipe dhe,toke dhe eshte zoti i tokes dhe zoti suprem, zojsi suprem
2. Apolloni (Apollsi) vjen nga fjala shqipe polli,qe pjell gjithecka me qe prej Diellit vjen jeta,pra eshte zoti I diellit
3. Poseidoni (nese i doni) eshte fjale shqipe qe tregon per njerzit e tokes te cilet mund te jetojne edhe ne det si ne toke!Pra eshte zoti i detërave
4. Hermesi (Hera) e fshehte si era. Pra eshte zoti I fshehtesise
5. Klimnestra (Klima) eshte ruajtur edhe sot e qarte kjo fajle qe eshte bere nderkombetare dhe vjen nga shqipja. Pra eshte perendia e klimes, motit klima nestra (neser)
6. Aresi,(Harresi) qe te harron,te heq nga lista e te gjalleve,eshte pra harresa zoti i lufterave, marresi i jeterave ne luftera – Marsi
7. Dionisi (Me pare nuk thuhej ne shqip dituria por dionia dhe dionis per dijetare zoti i te diturit dhe argetimit,
8. Ethana, Athena, E thena,Thana ne gegnishten e soteme e ruan trajten e vjeter. Pra eshte perendia e te folurit, mbrojtjes dhe e bimeve
9. Afrodita,(Afer eshte dita) Nuk ka asnje gjuhe ne bote,as greqishtja e vjeter dhe as latinishtja qe ta shpejgojne tamam kete perendi qe eshte edhe yll i cili lajmeron afrimin e dites ne mengjez. Dita afron, perendia e dites, e bukurise dhe dashurise
10.Hera,ne fakt,ne shqipen e vjeter per nje te forte perdorej fjala “HER”,trim ,i forte,i fuqishem, qe ka kuptimin e qendreses, fuqise qiellore. Pra perendia e fuqise.
11.Dhemetra (Dhe qe i shtohet nje prapashtese greke metra,nene,eshte perendia e bujqesise, e dheut, ares se bukes
12. Artemidha (Artet mi dha) Perendia e arteve dhe e gjuetise