Shkruan: Kol Marku
Tuqidit / Thūkydídēs) 460-379 pr.Kr.). Referimet e Herodotit që kanë të bëjnë me bashkohësit e tij ishin të lidhur me Thrakën Homerike, ndërsa Tuqid-ite i përcakton Pellazgët si Tirreni-Pellagët,por thekson dhe diferenca midis midis Pellazgëve dhe popullsive të tjera tirrenike.
Tuqiditi tregon me emrin Pellazg si eponim i pellazgëve dy personazhe të ndryshëm të shek. XVII-XV- pr.Kr. Ai thote:
“Para Helenit njerëz të veçantë-mbi të gjitha Pellazgët- i jepnin emrin e tyre, pjesës së gjërë të vendit…Pellasget grupohen për luftën e Trojës, kur kanë arritur që të zotronin mirë detin, dhe kur, akoma Athinasit ishin me origjinë Pellasgjke”. Më pas, populli grek është shkëputur nga trungu pellazgjik. Pellazgët ishin protagonistë të shume emigrimeve.
Pellazgët hynë në Arkadia dhe kolonizonjë të gjithë rajonin (Efori)
Efori (Eforo) ( 390-330 pr.Kr. lindur në Cuma) mbështetur tek Esiodi thekson se: “ka një traditë që flet për një popull të quajtur Pellazg që hyn në Arkadia, dhe hipotiziohet që bëhet fjalë për luftëtarë të nisur nga një atdhe originale për të kolonizuar të gjithë rajonin e Greqisë”. Ka shumë autor që citojnë se ky rajon përfshihej nga; Dodona në Kretë, Traoda ( Azia e Vogel ) e deri në Itali. Eforo ka qenë një historian grek ka lindur në Cuma Eolike në Azinë e vogël. Vitet e para ka banuar në Athinë. Kishte si profesion retorikën e Isocratit.
Vepra e parë e tij ishte Historija Unversale redaktuar në 30 libra. Dhe se vepra e fundit është kompletuar nga i biri Demofilio), që përfshinte një periudhë historike që shkonte që nga kthimi i Heraklidëve në Pelepo-nez (1104 pr.Kr.) e deri në luftën e shejtë 356 pr.Kr. kur filloj mbretrimi i Filipit i dytë i Maqedonisë. Nga veprat e tij janë përjashtuar të gjithë ngjarjet të konsideruara mitike nga autori përfshir dhe luftën e Trojës. Përveç se një vepër mbi gjeografinë dhe etnografinë ku përshkruhen evenimentet në greqi, Efori tregon dhe për ndodhitë me popujt e tjerë të njohur atëherë. Fragmente të historisë së tij kanë arritur të shkurtëra por numeroze dhe që janë marrë nga Diodoro Siculo dhe janë futur në vepran e tij.
Kështu vendbanimet e tyre (pellasgeve) ishin të njohura mirë në kohën e helenëve dhe ishin në relacion të ngushtë me Tirrenet. Informacionet e tjera vinë nga shkrimtarët e mëvonshëm që interpretojë legjendat lokale në dritën e teorisë së Eforit.
Lidhja e Pellazgëve me Tirrenet sugjeruar nga Ellanico e Sofocle, bëhet e ngatëruar kur në shek. e III pr.Kr., …piratët e Lemnosit dhe të afërmit e tyre në Atikë janë quajtur në mënyrë të veçantë Tirrene dhe të gjitha muret e fortesave antike në Itali (si ato të “Colle Palatino a Roma”) janë konsideruar gjurmë të kolonive Arkadiane (Arcadiche).
Perfundim: Banorët e Lemnosit dhe Atikasit si të afërm janë quajtur Tirrene sepse ato ishin pellazgë dhe farefis me Tirrenet.
Autoret antike thonin gjithnjë se Greqia para arritjes së helenëve quhej Pellazgji dhe Greket mësojnë nga Pellazgët artin e punimit të metaleve, mjeshtrinë e ndërtimit të mureve, prefeksionin e shkrimit dhe adhurimin e hyjnive.
Perfundim: (Pellazgët u mësuan heleneve; artin e punimit te metaleve, menyren e shkrimit , menyren e ndërtimit te mureve, emertimet dhe adhurimin e hyjnivë)
Përgjithsisht emrin e një popullsie (fisesh me një origjinë) që si Historianët klasike ashtu dhe arkeologët modern janë mësuar ta quajnë Pellazge, përfshijne të gjitha ata njerëz që banonin përreth detit Egje dhe me gjere, para se të vinin valët e ivazorëve që shume kohe me pas do te flasin greqishten e tyre kione.
Më sipër pamë se pellazgët ishin bërë zotërit e Arkadias. Kështu që quajtja e veprave që gjenden në Itali Arkadiane nuk është gjë tjetër veçse pohimi indirekt si vepra të pellazgëve.