Shkruan: Fahri DAHRI
Nga viti 1830 deri sot, shteti Grek në zbatim të “Megalloidesë”, ka synuar dhe realizuar shtimin e territoreve nëpërmjet luftërave, mashtrimeve, shpifjeve, predikimeve kishtare me fetishizimin e besimit ortodoks; ndërsa me shekullin e XXI, krahas atyre metodave, kanë hedhur në arenën politike, diplomatike, ushtarake, këmbënguljen, të shoqëruar me kokëfortësinë për shuarjen e toponimeve të emrave të fshatrave, të rajoneve dhe deri edhe të shteteve, siç po vepron me ish banorët çamë myslimanë dhe rajonin e Çamërisë, apo me shtetet e tjera fqinje.
Kokëfortësia e tyre synon krahas shuarjes dhe fshehjes së historisë së shkuar në dëm të fqinjëve, shoqërohet edhe me diktimet për të siguruar tjetërsimin politik dhe gjeografik të territoreve të popujve fqinjë jo-grekë.
Për shqiptarët e fisit çam, të Çamërisë, rrjedha e fisit të lashtë “Agestaeans”, që historia i ka caktuar të jenë një grup njerëzisht fatkeq, përpjekjet dhe përqëndrimi për një “zgjidhje përfundimtare” të “Çështjes Çame”, analiza detyrohet të përqëndrohet në disa rrethana të veçanta.
Nuk duhet hallakatur në mendimet e ndryshme që hidhen sa andej-këndej për zgjidhjen, duke mbajtur parasysh edhe rastet e dashamirësve. Duhet përqëndruar vëmëndja dhe të sqarohet mirë se alternativë tjetër për zgjidhjen e problemit kombëtar të trojeve etnike dhe gjenocidin grek ndaj pjesës së popullsisë shqiptare të Çamërisë, në kushtet dhe rrethanat e kësaj epoke, përveç shtetit Shqiptar dhe përmbushjes së kërkesave të Konventave Ndërkombëtare, nuk ka. Prej askujt subjekti politik nuk duhet të mashtrohemi dhe as të “ëndërrohet” se zgjidhja vjen prej tyre. Subjektet politike sensibilizojnë problemet, duke ngritur zërin për njohjen dhe e shumta mund dhe duhet të arrijnë në detyrimin e shtetit dhe të institucioneve ndërkombëtare për ta vendosur në agjentën e trajtimit për zgjidhje. Është detyrë e shtetit Shqiptar ti parashtrojë Këshillit të Europës për ta detyruar shtetin Grek të zbatojë me rigorozitet Konventat dhe Ligjet Ndërkombëtare për të Drejtat Universale të Njeriut, të cilat janë shkelur dhe shkelen egërsisht ndaj popullsisë autoktone të rajonit të Thesproti/Çamërisë.
Nisur nga sjellja e qëndrimeve të palës shqiptare gjatë këtyre 30 viteve, kërkohet ti kushtohet kujdes dhe rëndësi e veçantë, aspak tolerim, në deklarimet e tyre lidhur me çështjet kombëtare, nga pikpamja historike dhe gjeografike. Nuk është shteti Shqiptar që ka pushtuar territore të huaja, por fqinjët tanë kanë përfshirë në territoret e tyre hapësira etnike shqiptare. Është ky realitet, që e bën të detyrueshëm për kohën, pozicionin “shmangës” dhe tepër të kujdesshëm të personaliteteve të larta të shtetit Shqiptar, lidhur me deklarimet vend e pa vend: “Nuk kemi pretendime territoriale ndaj fqinjëve”.
Nuk ka arësye të mbahen qendrime euforike, apo inferiore, që realisht janë të pasinqerta, nuk pasqyrojnë të vërtetat, por gjoja i përgjigjen rregullave ndërkombëtare të kohës. Qendrimeve “tolerante” nga pala jonë, ulin vlerat e “mirësjelljes” përballë qendrimeve të vazhdueshme dhe arrogante të fqinjëve që edhe në ditët e sotme vazhdojnë të mbajnë në fuqi “Ligjin e luftës” dhe ngrejnë me forcë pretendimet për kufi në dëm të Shqipërisë.
Kemi dy qendrime të ndryshme lidhur me gjoja mos “ndryshim kufijsh”. Pala jonë e ethshme për tu deklaruar se nuk paska pretendime kufijsh dhe palët fqinjësore të ethshme për të ndryshuar kufijtë, bile edhe duke na treguar “forcën ushtarake” po se po, por edhe “veton” e Bashkimit Europian. Ndodhemi përpara fakteve reale: Njëri qendrim inferior, gjoja parimor, dhe tjetri qendrim superior, jo parimor, por i pranuar dhe i justifikuar nga gjeopolitika e sotme europiane. Paqartësia konstruktive (“Ambiguity konstruktiv”) ka qenë strategjia e preferuar e BE-së në mënyrën e sjelljes me Ballkanin.
Fakte për superioritetet dhe inferioritetet
Le të ndalemi pak në deklarimet e para afro 9 muajve të gazetës greke “Protothema”, të cilat na i sjell gazeta “Dita”, dt. 02/07/2018 ku lexohet: “Dhamë Epirin e Veriut”. “..E përditshmja “Protothema” i mëshon faktit për Epirin e Veriut. “Japin Epirin e Veriut për Çamërinë që nuk ekziston”, është titulli i këtij shkrimi. Sipas saj, pala greke ka pranuar që të heqë termin “Epiri i Veriut”, megjithatë kjo nuk është e konfirmuar zyrtarisht. Nga ana tjetër, edhe Shqipëria nuk do të përdorë më termin Çamëria, shkruan gazeta greke. Në të dyja rastet, thuhet në artikull, nuk do të ketë pretendime formale territoriale”.
Trajtimi i njëjtë për dy çështje të pakrahasueshme, në këtë rast “Epiri i Veriut” dhe Çamëria, janë dy gjëra krejt të ndryshme si nga pikpamja gjeopolitike dhe historike. “Vorio Epiri” është një toponim i sajuar gjatë Luftës së Parë Botërore dhe atyre Ballkanike, duke u bazuar në dëshirat e shfrenuara të zgjerimit të hapësirave të helenizmit me bazë besimin fetar të ortodoksisë. Çamëria apo Thesprotia historikisht, gjeografikisht, antropollogjikisht ka qenë dhe do mbetet e banorëve autoktonë të etnisë shqiptare, siç u relatua më lart. Duke qenënë të tilla, njëra me histori të lashtë dhe ekzistente, tjetra pa histori por vetëm me shfaqje dëshire dhe jo ekzistente, nuk ka vend për trajtim, as duhet për tu pranuar.
Një tjetër sjellje dobësie u konstatua edhe me rastin ku ende pa u nënëshkruar marrëveshja mes dy shteteve, pa pritur as miratimi nga parlamentet përkatëse të dy shteteve, pala shqiptare, me entuziazëm të paparë, me një shpejtësi dhe fshehtësi të rrufeshme, fillon dhe vuri në zbatim disa nga çështjet ende në diskutim. Ndërsa pala greke, arrin deri tek deklarimet, bile tepër gazmorë (të gëzueshme) se: “po diskutohet kjo dhe ajo”, por për asgjë nuk vepron përpara “vulosjeve zyrtare”.
Taktikë e përdorur ndërshekuj. Kurse “Ne, si ne”!!?
Siç jemi informuar nga shtypi i ditës, gjatë muajve të verës që shkoi, Drejtoria e Përgjithshme e Gjendjes Civile, ka hezituar, vonuar dhe ishte në dilemë në lëshimin e pasaportave për nënështetasit shqiptarë por që kanë lindur në rajonin e Çamërisë para vitit 1945. Kjo, sipas sqarimeve të më pasme, lidhej me “arritjet” në marëveshjen dy palëshe greko-shqiptare. Domethënë me atë marrveshje që, siç thuhet nga pala greke, zgjidhja e “probblemit çam”, nuk përfshihet në këto negociata dhe nuk diskutohet. Megjithatë, sipas këtij veprimi (me problemin e pasaportave të nënështetasve shqiptarë të lindur në Çamëri), rezulton se problemi çam jo vetëm që diskutohet, por në negocim realizohen “urdhërat” e palës greke, e cila vendos që ndaj shqiptarëve të Çamërisë, me rezidencë në R.SH, t’u sanksionohet shuarja e vendlindjes!. Veprim antidemokratik nga një shtet anëtar i BE-së!!
Kuptohet qartë nga gjithkush se me këtë akt pala greke bën sikur e mohon trajtimin e “Çështjes Çame”, por nga ana tjetër kërkon të sigurojë edhe zhdukjen e toponimeve të vendlindjeve të banorëve dëshmitarë të masakrave të viteve 1944-’45. Ndërsa pala jonë bie në kurthin e palës tjetër, pranon zhdukjen nga historija të banorëve autoktonë të rajonit të Çamërisë si dhe trojet tona etnike. Veprim që hap krahun për zgjerim dhe shtrirje të helenizmit në Epirin shqiptar!.
Nëse me pasaportat shqiptare nuk do të paisen çamët e lindur në Çamëri, pasi do pritet deri sa dy palët të bien në ujdi për fshirjen e toponimeve historike që nga lashtësia dhe të vendosen toponimet e reja, atëhetre do ndeshemi përpara kryerjes së veprimeve antikushtetuese, do të ligjërohen tjetërsimet, jo vetëm të pronave të shqiptarëve çamë, por dhe të territoreve etnike shqiptare. Me pranimin e këtij “akti”, i jepet e drejta ligjore palës greke që, nesër kur të njihen dhe pranohen të drejtat e pronave të banorëve myslimanë të Thesproti/Çamërisë, të thonë:
“Ju, more çamë (ose njerëz pa emër!), vërtet i keni këto tapi për pasuritë që kërkoni, por ja që në shtetin Grek nuk ekzistojnë toponimet që shkruhen në “fletushkat tuaja”, prandaj na “vjen keq” por jeni adresuar gabim dhe ne (grekët) nuk ju ndihmojmë dot”!.
Pala shqiptare, duke pranuar toponimet që dikton pala greke, i vihet në shërbim drejtëpërsëdrejti plotësimit të idesë së helenizimit të Epirit, e cila ka afro 200 vjet që vazhdon me të gjitha mjetet, deri tek më çnjerëzoret për realizimin e synimeve të “Megalloidhesë”.
Sipas shtypit, pala shqiptare e etur për të treguar gadishmëri dhe korrektësi (pa marrë parasysh pasojat e rënda kombëtare), fillon nga venia në zbatim të bisedave që bëhen në tryeza, pa pritur të sigurohet ligjëshmëria dhe veprimet e ndërsjellta për ato që “Vulosen”.
Që lexuesit tanë të krijojnë njohje për qendrimin e vërtetë grek ndaj parimeve gjoja demokratike, kryesisht në marrëdhëniet me shqiptarët në tërësi, po rikujtojmë disa ngjarje.
Në gazetën “Panorama” të datës 16 korrik 2018, fq.4, lexohet:
“Varrosen në fshehtësi në Bularat 100 ushtarët grekë”. “….Në ceremoni ishin të pranishëm përfaqësuesit e Ministrisë së Brendshme dhe të Jashtëme, ambasodaorja e Greqisë Eleni Sourani,…..etj.”. “Në ceremoninë e zhvilluar në Bularat, Metropoliti i Gjirokastrës, pas përfundimit të Liturgjisë Hyjnore, theksoi se: “Ushtarët sakrifikuan gjithçka për të jetuar të gjithë ne sot. Jo vetëm si grekë, por edhe si popull i lirë, duke dëshiruar që helenizimi të mos humbasë kurrë nga Veriu i Epirit, me që çdo cep është ujitur “me gjak grek”.
Është i tepërt komenti, por deklarime të tilla dhe brenda kufirit shtetëror shqiptar, veç ndërhyrjeve poshtëruese në punët e brendshme, përputhen plotësisht me platformën e strategjisë së “Megalloidesë”, hartuar e miratuar 200 vite më parë.
Masat antinjerëzore, antidemokratike, të ndërmarra nga shteti Grek prej 75 vitesh me ndalimet e lëvizjeve të lira, tregojnë realitetin e sotëm të sistemit diktatorial europian, të cilat kushtëzohen me pranimin ose jo në BE, ashtu siç kanë vepruar të tria perandoritë, që për fat të keq kanë shkelur këtë vend dhe popull. Edhe ato kanë diktuar kushtet për ndërrimet e besimeve nga paganizmi, në katolikë, ortodoksë, islamikë e deri me komunizmin që diktoi ateizmin. Shekulli XXI, gjoja trumbeton lirinë, barazinë, të drejtat e pronës, të individit, garanton lëvizjen e lirë, por në praktikë vërtetohet e kundërta, këto deklarime nuk janë tjetër vetëm deklarime të bujshme që në praktikën e përditshme, në rastin tomë me veprimet ndaj shqiptarëve të lindur në rajonin e Çamërisë, tregojnë dhe vërtetojnë se janë të rrejshme, të gënjeshtra, pse jo dhe të mashtrueshme!.
Sot pa droje, pa ligje, pa marrëveshje, ose me marrëveshje të realizuara, por të fshehura, detyrohen institucionet shtetërore shqiptare, të “izolojnë pleqtë dhe plakat çame mbi 75 vjeçarë”, të lindur në ato troje autoktone, dhe mbi të gjitha dëshmitarë të masakrave greke, pavarësisht dhe krahas pamundësive që u krijon mosha, na u detyrokan të qendrojnë të “veçuar” nga pjesa tjetër e shoqërisë, duke u mbyllur në “kafazet e demokracisë europiane”, por të “bekuara” nga buzëqeshjet, shtrëngimet e duarve vëllazërore të diplomacisë superiore greke dhe inferiore shqiptare dhe jo vetëm!. Keqardhje dhe habitëse kur në ditët e sotme përballemi edhe me qendrimet e dy presidencave, ku njëra akuzon dhe tjetra deklaron ekzistencë miqësie vllazërore!
Kjo është e vërteta për pranimin ose jo në Bashkimin Europian, që deklarohet për epërsi sistemi në vendosjen e të “dejtave Universale të Njeriut”, kur realitetet na shpien në zbatimin e dhunave perandorake, por duke përdorur “urrejtjen e ëmbël”.
Ku mbështeten drejtuesit e “emëruar” të shtetit Shqiptar, për të cënuar të drejtat e njeriut?. Kush e pranon dhe e lejon shtetin Grek të ndërhyjë egërsisht në punët e brendshme të një shteti tjetër? Nëse e nesërmja do i vërtetojë të pranuara nga negociatat, gjithmonë në arësyetimet e mia, diplomacia e sotme shiptare, jo vetëm ka kryer tradhëti ndaj atdheut, por ka shkelur në dinjitetin e kombit shqiptar. Nuk duhet t’u nënështrohemi “vetove” çnjerëzore që sillen në qiellin e Europës Plakë, të cilat përdoren për përfitime të territoreve etnofetare.
Shënim: Në përkujtim të 75 vjetorit të gjenocidit grek ndaj shqiptarëve të rajonit të Çamërisë, publikohen disa pjesë nga Libri: “ENIGMA E ÇAMËRISË”.-