Categories
Histori Kulturë

Mësonjëtorja: Leja për t`u çelur u dha nga Porta e Lartë, për të mos lejuar helenizimin e Korçës

Pse u zgjodh Korça për çeljen Mësonjëtores, shpjegimi është ky: “Shqipëria e Jugut dhe veçanërisht Korça ku kishte vërshyer më tepër se kudo shkolla dhe propaganda greke-fanariote, u zgjodhën edhe si zona kryesore ku duhej vepruar pa vonesë për të bërë atë “një mur” ku të thyhej çdo tentativë e propagandës helene.

Categories
Kulturë

Mësonjëset e para të Shqipes

Në vitin 1891, Korça qyteti më elitar shqiptar, qyteti i dijeve dhe i mësonjëtores së parë shqipe do të shënonte dhe hapjen e një shkolle për vashat. Ishte një hap i madh për kohën. Ndoshta më moderni. Në një kohë kur prej pesëqind vjetësh sundonin osmanët, të cilët e kishin mbajtur në obskurantizëm popullin shqiptar […]

Categories
Gjuha Shqipe

Historiku i Gjuhës Shqipe

Gjuha shqipe bën pjesë në familjen e gjuhëve indoevropiane, ku futen gjuhët indo-iranike, greqishtja, gjuhët romane, gjuhët sllave, gjuhët gjermane, etj. Ajo formon një degë të veçantë në këtë familje gjuhësore dhe nuk ka ndonjë lidhje prejardhjeje me asnjërën prej gjuhëve të sotme indoevropiane. Karakteri indoevropian i shqipes, përkatësia e saj në familjen gjuhësore indoevropiane, […]

Categories
Histori Shqipëria

Pse nuk lejohen shkollat në gjuhën shqipe në Greqi e Turqi

Dr. Hasan Luçi Shkollat e shumta të niveleve të ndryshme, nga fillore në universitete, të Turqisë dhe Greqisë në Shqipëri u ngritën sa hap e mbyll sytë qysh në fillimin e tranzicionit të quajtur demokrat në vitet ’90. Kjo sjellje kolonizuese e këtyre shteteve nuk përputhet  aspak me marrëdhëniet e ndërsjellta shtetërore e shoqërore, që […]

Categories
Kulturë Të gjitha

Zbulohet në Ukrainë Alfabeti 400-vjeçar i Elbasanit

Arkeologët kanë gjetur artefaktet me mbishkrime në alfabetin e Elbasanit të shekullit të 17-të në fshatin Margaritovo të Ukrainës. Nuk është vetëm ky lajmi ekskluziv që ka sjellë në Seminarin e 34-të Ndërkombëtar të Prishtinës për Gjuhën Letërsinë dhe Kulturën Shqipe studiuesi ukrainas Aleksandër Novik, por edhe fakti se në ish-Perandorinë Ruse është ngulitur një […]

Categories
Lajme

Sot dita e mësuesit; Përkujtohet në Korçë 132 vjetori i “Mësonjëtores”

Hapja e Mësonjëtores së Parë shqipe realizoi një ëndërr të hershme të shqiptarëve. Daljen në dritë të gjuhës shqipe pas shumë shekujsh. Në këtë 7 Mars, kjo ndërtesë ku nisi të mësohej shqip mbetet në epiqendër të festimeve. Koleksionistët Niko Kotherja dhe Mirgen Shamblli sjellin një ekspozitë të veçantë me dëftesa dhe dokumente të tjera […]

Categories
Histori Të gjitha

Tri shkollat e para Shqipe pas pushtimit osman

Nga Andreas Dushi Me ardhjen e osmanëve dhe vendosjen e tyre në Shqipëri deri kur arritën të “bierrin autonominë”, si shprehet atë Donat Kurti, u sanksionua gjuha turke si gjuhë zyrtare, duke ndaluar rreptësisht hapjen e shkollave në gjuhë të tjera, përfshirë edhe atë shqipe. Sipas Ismail Kadaresë, gjuha shqipe ishte e ndaluar me ligj […]

Categories
Histori Të gjitha

Dhaskal Todri, viktimë e frikës greke prej shkollave shqipe

Dhaskal Todri ishte viktimë e dhunës greke dhe asaj turke kundër arsimimit shqip.