Categories
Histori Të gjitha

Dodona, frymëmarrja që nuk u shua kurrë

Shënime të kronikave tepër të lashta, mbledhur në shekullin XIX, e datojnë themelimin e Dodonës në mijëvjeçarin e tretë p.e.s.Gjurmë paleolitike gjenden sot 15 km në verilindje të saj në fshatin Kastricë (muret rrethorë të të cilit kapin afro 300 m), kurse në jug zgjaten pranë Asprohalikos, Ajeo Jeorgos, Pantanasës, Korinopulos etj., pra përqark lumit […]

Categories
Histori Të gjitha

Shqiptarët, bashkë me gjuhën dhe kulturën e lashtë kanë ruajtur traditën historike dhe kujtimin për figurat madhore të së kaluarës

Nga lashtësia kanë mbetur të pashlyera në kujtesën historike të shqiptarëve dy personalitetet më madhore të asaj periudhe, Aleksandri i Madh dhe Pirroja i Epirit. Emri i Pirros (319-272 para erës sonë) është përjetësuar në toponiminë dhe antroponiminë mesjetare e të mëvonshme, si edhe në kujtesën historike të shqiptarëve. Heroi ynë Kombëtar, Gjergj Kastrioti – […]

Categories
Histori Të gjitha

“Ujku” shqiptar që sundoi Moldavinë për 19 vjet

Nga Marin Mema Një nga figurat më pak të trajtuara nga historiografia shqiptare është padyshim ajo e Vasil Koçit ose Vasil Lupu, siç njihet më gjerë, njeriu që për më se 19 vjet qëndroi mbi fron si princ i Moldavisë. Por kush ishte Vasil shqiptari, siç i pëlqente shpesh të identifikohej apo “ujku”, siç e […]

Categories
Histori Të gjitha

Disa sqarime mbi “Privilegjin e Aleksandrit të Madh” që paraprin Statutet e Shkodrës

Privilegji i Aleksandrit të Madh është një dëshmi e çmuar për historinë e Shqipërisë, sepse hap një dritare mbi problemin e origjinës së popullit shqiptar. Teksti i Statuteve të Shkodrës i rizbuluar në vitin 1995 nga dorëshkrimet e Bibliotekës së Muzeut Correr në Venecia, mendohet të jetë kopjuar me përpikmëri nga teksti origjinal i ruajtur në Arkivin […]

Categories
Histori Të gjitha

Çerçiz Topulli, “atdhetarët” dhe arsyeja për eleminimin e Bimbashit

Nga Enela Topulli Topullarët i kanë rrënjët në Sul, krahinë në Epir (në Çamërinë e sotme). Suliotët ishin aktorë me rëndësi në Revolucionin Grek të vitit 1821. I pari i Topullarëve është Vasil Sulioti, arvanitas, i krishterë ortodoks – ai merrej me organizimin e çetave – luftëtar dhe kontribuues i madh në krahinën e Sulit. […]

Categories
Histori Të gjitha

Kur përfaqësuesit e Podgoricës kërkuan bashkim me Shqipërinë

Shtatëdhjetë e dy vjet më parë, në 14 maj 1942, përfaqësuesit dhe të dërguarit e posaçëm të popullsisë myslimane dhe katolike të qytetit të Podgoricës dhe Luharit iu drejtuen me një lutje ministrit sekretar shteti të Partisë Kombëtare Fashiste Shqiptare, shkëlqesës Kolë Bib Mirakaj, ku i kërkonin që ai të përdorte tân influencën e vet […]

Categories
Histori Të gjitha

Papa me origjinë shqiptare nënshkroi aktin e kurorëzimit të ikonës së Shën Mërisë në Poloni

Në pjesën perëndimore të qytetit Çenstohova (Czestochowa) që ndodhet në jug të Polonisë, është një kodër 293 metra e lartë mbi niveline detit, që quhet Jasna Gura (Jasna Góra). Në këtë kodër , që polakët e konsiderojnë si Sankturium (vend i shenjtë), mbi themelet e një kishe të vjetër që quhej “Virgjëresha e Bamirësisë Shumë […]

Categories
Histori Të gjitha

Bajram Haxhiu, patrioti lushnjar që kaloi disa luftëra deri në çlirimin e vendit

Familja Haxhiu është një nga familjet e vjetra lushnjare. Sigurisht që sapo dëgjon këtë mbiemër të vjen së pari në mendje emri i një prej pinjollëve të saj,Bajram Haxhiu. Në fakt ai njihet më shumë vetëm me emrin Xha Bami, ndërkohë që është figura e parë e shquar e familjes së vjetër të qytetit të […]

Categories
Histori Të gjitha

68 vajza fierake dolën partizane në një ditë

Duket e pabesueshme, sidomos sot, por është e vërtetë. E kam fjalën për një ngjarje të largët, ndodhur 71 vite më parë, në kohën e pushtimit fashist. Gjashtëdhjetë e tetë vajza nga qyteti i Fierit, më 14 shtator 1943 u hodhën në ilegalitet dhe dolën partizane. Kjo çetë luftëtaresh të reja dilte nga një qytet […]

Categories
Histori Të gjitha

Qytetërimi në Sardenjë ka origjinë shqiptare

A është Sardenja pjesë e Italisë ? Po, por i ka vetitë e posaçme të saja;natyra, kultura, tradita , gjuha. Sardenja , nga shumë  njerëz konsiderohet “ më pak italiane” për dallim nga anët tjera të Italisë : izolimi gjeografik në të vërtetë e ka bërë të mundur zhvillimin  indigjen të bimëve , shtazëve por […]

Categories
Histori Të gjitha

Misteri që fshihet në zemër të Paraspuarit

Nga : Marin Mema Përgjatë udhës së vjetër që lidhte qytetin e Beratit me Janinën, shumë karvanë tregtarë apo ushtarakë kanë kaluar përgjatë shekujve. Dikund gjurmët janë të dukshme, të tjera janë fshirë nga koha apo qëndrojnë të fshehura nëntokë. Në këtë zonë, më saktësisht në fshatin Paraspuar identifikohen tre kështjella të periudhave të ndryshme. […]

Categories
Të gjitha

Okarina e Runikut, në fshatin e Drenicës ku është zbuluar instrumenti 5 mijë vjeçar

Që pas gjetjes së Okarinës më të vjetër 5 mijë vjeçare në fshatin Runik të Komunës së Skenderajt, institucionet nga Kosova nuk kanë ndërmarrë asnjë hap për të nisur gërmime të tjera. Edhe ky zbulim ishte bërë nga arkeologë jugosllavë në vitin 1968, derisa në gërmimet e 1984-ës kishin gjetur shumë artefakte të tjera të […]

Categories
Histori Të gjitha

Përshtatësi i parë i Eposit të Kreshnikëve

Optikë rileximi për librin “Trimat e Jutbinës” të shkrimtarit Arif Gjyli, vepër që jeton dhe sot sepse autori i ruajti hapësirat e Jutbinës. I njohu mirë dhe i dashuroi. Ashtu siç i përftoi me ndjesinë e shkrimtarit, ashtu edhe i dhuroi si “Jutbinë” krijimtarie… Nga : Arif Gjyli Shkrimtari Arif Gjyli vdiq, më 23 shtator […]

Categories
Histori Të gjitha

Zbulime të reja për historinë e Aleksandër Molosit, dajës së Aleksandrit të Madh

-Libri “Epiri dhe Aleksandër Molosi” i Dr. Jani Koçillarit i promovuar në Muzeun H. Kombëtar është i pari libër në Shqipëri rreth kësaj figure “Epiri dhe Aleksandër Molosi” është libri i parë ndër autorët e shqiptarë, ku shkruhet për historinë e Epirit në periudhën kur drejtohej nga Aleksandri i molosëve. Autori, Dr. Jani Koçillari, historian […]

Categories
Histori Të gjitha

Ulqini, një histori e vjetër ilire

Nga : Pëllumb Gorica Të prekësh Ulqinin Në çdo udhëtim të përshkruar është bërë zakon të prekim copëza përjetimesh të gjalla për natyrën, historinë e vendeve, dhe kulturën e tyre të lashtë. Dendësia e përshtypjeve, është aq e madhe sa nuk di çfarë të shkruash më parë. Kështu ndodhi edhe në udhëtimin tonë drejt Ulqinit. […]

Categories
Histori Të gjitha

Shqiptarët, banorët më të hershëm të Adriatikut

Nga Prof. dr. Dhimitër Pilika Sipas autorëve të lashtë, Adriatiku në fillim quhej “Deti i Kronosit dhe i Reas”, më pas “Gjiri Jonian”, me një emërtim të trefishtë, të lidhur me traditat parahelenike, pellazgjike. Jo fort larg nga brigjet e Adriatikut, më 1875 u zbulua Dodona, kryeqendra shpirtërore, politike dhe kulturore e pellazgëve, orakulli paragrek […]

Categories
Histori Të gjitha

National Geographic për shqiptarët: Asgjë nuk i mposht ata, janë racë unike!

Nga : Theron J. Damon Shqiptari është europian: për më shumë se dy mijë vjet ka jetuar atje ku jeton tani – në fortesat e Epirit dhe Ilirisë, përtej Adriatikut paralel me thembrën e Italisë. Në fillim të shekullit të nëntëmbëdhjetë, shqiptarët u përzienë me fqinjët e tyre jugorë, grekët dhe ishin shtylla kurrizore e […]

Categories
Histori Të gjitha

Dy popujt më të vjetër në histori: shqiptarët dhe hebrenjtë

Shkruan: Fahri XHARRA Shikoni nga të doni, por e vërteta është e kthjellët si dita me dielli; dy popujt më të vjetër në histori janë shqiptarët dhe hebrenjtë. Mua më intereson për këtë shkrim, pse mbetëm historikisht pa shtet me mileniume? Kush na e kishte vjedhur atdheun? Pse zëri ynë aq gjatë ndihej vetëm nga […]

Categories
Histori Të gjitha

Në luftën e Trojës nuk kishte Helen grek por vetëm Pellazgë.

Shkruan: Kol Marku Tuqidit / Thūkydídēs) 460-379 pr.Kr.). Referimet e Herodotit që kanë të bëjnë me bashkohësit e tij ishin të lidhur me Thrakën Homerike, ndërsa Tuqid-ite i përcakton Pellazgët si Tirreni-Pellagët,por  thekson dhe diferenca midis  midis Pellazgëve dhe popullsive të tjera  tirrenike. Tuqiditi tregon me emrin Pellazg si eponim i pellazgëve dy personazhe të ndryshëm të shek. XVII-XV- pr.Kr. […]

Categories
Histori Të gjitha

Shqiptarët e Bullgarisë dhe fshati shqiptar Mandrica

Në fshatin shqiptar Mandrica të Bullgarisë është krijuar shoqata “Bashkimi për rilindjen e fshatit të Mandricës” (www.mandritsa.com dhe www.bukorshtepi.com) kryetar i së cilës është Ivalljo Petrov. Qëllimi i shoqatës është të mbledhë të rinjtë me origjinë nga fshati që të ruajnë gjuhën shqipe dhe traditat e lashta shqiptare. Shoqata ka botuar një doracak bullgarisht-shqip në […]