Burimi më i vjetër i ujit në Elbasan konsiderohet Burimi i Mansit, pranë stacionit antik të Via Egnatias me një histori mbi 2 000-vjeçare. Ujësjellësi i Elbasanit mendohet të jetë ndërtuar rreth 1700 vjet më parë kur edhe daton ndërtimi i kalasë. Çdo rrugicë ka trashëguar me shekuj çezmat, forma më e vjetër e furnizimit […]
Category: Kulturë
Fan Noli ka qenë dhe është nga ata njerëz që të vërtetën ta thoshte në sy dhe nuk i trembej asaj, e për më tepër kur puna vinte tek bashkëkombësit e tij. Ka kohë që në vendin tonë po qarkullon një vjershë për të cilën thuhet se autorësia i përket Fan Nolit dhe ku ai […]
Iso këndohet nga kori i këngëtarëve. Zakonisht është zëri i tretë në këngën polifonike toske dhe zëri i tretë ose i katërt në këngën polifonike labe. Fakt është që në popullsinë e trevave iso-polifonike, krahas fjalës Iso përdoren edhe nje varg emërtimesh të tjera, si: grupi që “mban zë”, që “i mbushin” (mbushësit), që “zien”, […]
Vallet karakteristike pukjane, si kudo në vendin tonë, janë rezultat i kushteve historiko-shoqërore që sollën njësitë etnografike dhe në kra¬hinën e Pukës, megjithatë lidhjet ndërkrahinore të Pukës me Malësinë e Gjakovës, me Hasin, Mirditën, Gjakovën, Shkodrën dhe zonat e Mbi¬shkodrës për breg të Drinit, kryesisht me anë të rrugëve të karvaneve me rëndësi të madhe […]
Një tjetër karakteristikë i qytetit të vogël të Librazhdit është edhe trashëgimia e pasur kulturore qe njihet në të gjithë rajonin për pasurinë e etnografisë dhe folklorit të tij. Veshjet tradicionale janë shoqëruese të larmisë së festimeve dhe aktiviteteve kulturore rajonale. Librazhdin mund ta ndajme ne tre rrethina kostumologjike: 1. Cermenika qe perfshin gjithe anen veri ore te rrethit, me kufi me […]
Në Tropojë ( Malësia e Gjakovës) tradicionalisht janë përdorur dhe ende vazhdojnë të përdoren shumë varianteveshjesh popullore. Për burrat përdoren veshjet me tirq dhe me kapuçin e bardhë të kokës gjysmesferik.Larmia me e madhe ekziston te veshjet e grave. Tiparet kryesore janë ; Veshja e “ngushte ”dhe veshjet me”pështjellak të gjanë”, të cilat janë mbizotëruese, veshja me “lidhce e marhame” që përdoren në fshatin […]
Treva e Elbasanit në Shqipërinë e mesme numëron 37 lloje kostumesh popullore autentike, me mbi 10-të variante. Në këtë trevë çdo 11 mijë banorë përfaqësohen me kostumin e tyre popullor .Vetëm në qytetin e Elbasanit këndohen 209 këngë popullore, bazuar në krijuesit korifenj të kësaj muzike si Isuf Myzyri, Leks Vini , Mustafa Bodini etj. Etnologu Thanas Meksi tha për ATSH-në se […]
Etnografia shqiptare deri më tash ka njohur nja 140 forma të ndryshme të veshjevepopullore. Veshjet e kohës tash vazhdojnë të jetojnë si traditë. Për veshjet kombëtare shqiptare në viset etnike, e në veçanti ato në Kosovë, është shkruarmjaft shumë, sidomos nga Mark Krasniqi, Drita Statovci, Ukë Xhema, Shpresa Siçecaetj., por megjithatë njohësi më i madh i të […]
Shqiponja është një nga shpendët mitikë më të nderuar nga shqiptarët, e rrethuar prej gjithfarë besimesh e tabush shkruan shqip.info. Thuajse të gjithë shqiptarët vrasjen e saj e konsideronin mëkat të madh. Por edhe në rastet kur vrisnin ndonjë, trupin e saj e hapnin në pozë fluturimi mbi ndonjë dru në kopsht a në arë, […]
Veshjet tradicionale vishen për të shfaqur identitetin kombëtar apo kulturor. Ato përfaqësojnë herë një komb të tërë, e herë një zonë të vogël rajonale nëpër periudha kohore. Kostumet tradicionale janë po aq të ndryshme nëpër botë, sa janë dhe vetë njerëzit që i bartin ato. Kostumografia apo veshja e një populli gjithmonë është trajtuar si […]
Dita e Verës është një festë me origjinë të lashtë pagane . Ajo është festë arbëreshe e trashëguar në veçanti nga qytetarët e VALM-it Elbasanit (Skampa e lashtësisë) dhe festohet më 14 mars. Festimi kryhet në nderim të natyrës së bukur shqiptare dhe bimësisë që merr jetë në këtë datë. Tanimë kjo festë është bërë edhe ditë kombëtare pushimi. […]
Vallja dyshe myzeqare burrash është një nga perlat e trashëgimisë kulturore kombëtare, një nga krijimet me fantastike të krijimtarisë folklorike të myzeqarëve! Është sa e bukur, aq dhe e vështirë për t’u imituar. E vetmja valle burrash, ku valltarët nuk ndjekin ritmin e defit, por defi këmbët e tyre. Burrat që e kërcejnë atë janë […]
Gdhendje mjeshterore ne dru. Gdhendje ne dru, motiv i lashte ne nje kishe ortodokse shqiptare. Dallohet mjeshteria artistike e konsoliduar e dugdhendesve shqiptar qe vjen nga tradita e lashte vendase.
Motiv (fragment) kultik shkeputur nga veshja e lashte e Xhubletes Shqiptare.
Që në kohët antike, tempulli i 14 Marsit, festa e Ditës së Verës, ka qenë në qytetin e Elbasanit. E quajtur ndryshe si dita e largimit të dimrit, kjo festë ka krijuar tashmë traditën e saj jo vetëm tek banorët e qytetit të Elbasanit, por edhe në qytete të tjera të vendit, veçanërisht në Tiranë. […]
Dita e Verës është një festë me origjinë të lashtë. Festimi kryhet në nderim të natyrës së bukur shqiptare dhe bimësisë që merr jetë në këtë datë. Tashme kjo festë është bërë edhe ditë kombëtare pushimi. Shenja dalluese e këtij festimi është gatimi i ballokumeve. Në Lezhë, Ditën e Verës ndizeshin zjarre purifikues për t’i dhënë forcë […]
Arkeologët kanë gjetur artefaktet me mbishkrime në alfabetin e Elbasanit të shekullit të 17-të në fshatin Margaritovo të Ukrainës. Nuk është vetëm ky lajmi ekskluziv që ka sjellë në Seminarin e 34-të Ndërkombëtar të Prishtinës për Gjuhën Letërsinë dhe Kulturën Shqipe studiuesi ukrainas Aleksandër Novik, por edhe fakti se në ish-Perandorinë Ruse është ngulitur një […]
Opera e parë shqiptare “Mrika” e kompozitorit të shquar shqiptar Prenk Jakova (1917–1969) me libret të shkrimtarit Llazar Siliqi, u shfaq më 1 dhjetor të viti 1958 në Teatrin Migjeni të Shkodrës. Ishte opera më katër akte dhe e vënë në skene nga regjisori Andrea Skanjeti. Këtë vepër që ishte një proces krejtësisht i ri, […]
Tradita e verores. Penjte që lidhen në dorë mengjesin e 14 Marsit. Dita e veres pervec te tjerave ka edhe nje tradite tjeter. Ate te verores qe vihet ne dore. Zakonisht behet nje perdredhje e penjve te bardhe me te kuq dhe lidhet ne dore. Zakonisht vajzat e vene me se shumti edhe pse tradita eshte […]
Zanat dhe Shtojzovallet e malit te Pashtrikut (1986) ekzistojne te misheruara tek vazjat dhe nuset e Hasit (Assi) nepermjet veshjes se tyre perrallore (Hasi i thate dhe Hasi i bute. Shqiperi-Kosove). Kjo veshje tradicionale 100% Iliro-Arbnore (Dardane) eshte teper impresionuese. Kjo n.q.s e shikojme ne aspektin vizual, artistik, struktural, morfologjik dhe funksional. Nderkohe qe tek kjo […]