Shqip.info
EKONOMI,~A. Fjalë e mbarë gjuhës shqipe që shenjon gjendjen pasurore materiale, krijuese e shpirtërore në një moment të caktuar të një individi, të një familjeje, të një grupi njerzish, të një shteti etj. Topalli (FEGS 439) i bie shkurt me një përcaktim të thatë duke e përkufizuar ekonominë si “marrdhënie në prodhim të një shoqërie” […]
REFLEKS,~I. Fjalë e mbarë shqipes që shenjon në kuptim të parë pasqyrim të diçkaje (pasqyrim i dritës prej një objekti, kundërveprim i pavullnetshëm i organizmit të gjallë ndaj një ngacmimi të jashtëm a të brenshëm, që bëhet me pjesmarrjen e qendrave të larta të sistemit nervor qendror; shkëlqim i ngjyrës së një sendi; kthim i […]
KALLËP,~I. Fjalë e mbarë shqipes që shenjon një send i cili përdoret për tu dhënë formën e tij sendeve a veglave që dalin në seri ose jo. Mendohet se kallëpi më i vjetër e klasik është kallëpi i tullave ku futej balta dhe pritej rrafsh nga sipër dhe duke e përmbysur ngelet në formën e […]
NERV,~I (it. nervo, gr. νεύρο). Fjala shenjon korda (fije) të përbëra prej qelizash të veçanta që lidhin trurin dhe palcën e kurrizit me shqisat dhe organet e tjera të trupit dhe që shërbejnë për të përçuar ngacmimet në të dy drejtimet. Fjala nerv ka edhe kuptimin metaforik të gjallërisë, forcës: “njeri me nerv”. Topalli (FEGS 1046) […]
OPIUM,~I. (gr. όπιο, ital. òppio). Fjala e shqipes shenjon qumështin e tharë nga fruti i lulukuqes dhe që shkakton gjumëndjellje për shkak të vetive të tij narkotike. Topalli (FEGS 1084) e përcakton si “lëng i trashë qumështor me veti dehëse e gjumëdhënëse, që nxirret prej kokrrave të hashashit” dhe më poshtë shkruan se është “Huazim […]
SHELG,~U. Fjalë e mbarë gjuhës shqipe që shenjon një dru ose shkurre që rritet në vende me lagështi dhe me degë që varen të lëshuara poshtë. Etimologjia e fjalës duket se vjen nga fakti se është shkurre që rritet me degë të lëshuara teposht dhe jo si pemët e tjera ku degët janë të drejtuara për […]
PASTËRMA. Fjala e shqipes shenjon mish të kripur e të tharë, i cili mund të përdoret për një kohë të gjatë në kushte natyrale pa u prishur. Fjala përdoret në të gjitha gjuhët ballkanike dhe të gjithë etimologët zyrtarë kanë pranuar pa motivim mendimin e Miklosich (TE II 140) se fjala është huazim prej turqishtes […]
SAMAR,~I. Ja çka shkruan Topalli (FEGS 1298): “” lloj shale prej druri”. Fjalë e mbarë gjuhës. Huazim nga gr. e re σαμάρι””. Kuptohet se Topalli nuk është menduar fare dhe ka sjellë copi paste mendimin e Meyer (Ew 378).Babinjioti (ELNEG 1244) është i mendimit se fjala [samar] haset së pari në greqishten mesjetare dhe duhet […]
MURG,~U. Fjalë e shqipes që emërton priftin që shërben në një manastir e që gjithë albanologët, duke pranuar mendimin pa motivim të Meyer (EW 289), e sjellin si huazim nga lat. monachus. Të njëjtin mendim pasojnë edhe Çabej (SF 3) e Topalli, i cili (FEGS 1017) shkruan se “Prej gjuhës kishtare ka hyrë në leksikun […]
ANKAND,~I. Fjalë e shqipes që shenjon shitjen publike të një pasurie. Fjala është pranuar si me origjinë nga fr. [encan] = (që është bërë popullor) dhe kjo e fundit është pranuar ta ketë burimin nga latinishja [inquantum] = (për sa?). Krahasimi i kuptimit në latinisht me atë në frengjisht është krejt i ndryshëm. (Shih: E. […]
Tradita e verores. Penjte që lidhen në dorë mengjesin e 14 Marsit. Dita e veres pervec te tjerave ka edhe nje tradite tjeter. Ate te verores qe vihet ne dore. Zakonisht behet nje perdredhje e penjve te bardhe me te kuq dhe lidhet ne dore. Zakonisht vajzat e vene me se shumti edhe pse tradita eshte […]
Kjo është letra që Skënderbeu ia kishte dërguar Papës në Romë. Kjo letër daton që nga 8 prilli i vitit 1456, ndërsa kjo gjë është bërë e ditur përmes një punimi të Dhimitër Pilika i cili kishte shkruar për të në janar të vitit 1967, përcjell KultPlus. Gjergj Kastrioti Skënderbeu-Zot në Arbër, asht siç thuhej […]
Zanat dhe Shtojzovallet e malit te Pashtrikut (1986) ekzistojne te misheruara tek vazjat dhe nuset e Hasit (Assi) nepermjet veshjes se tyre perrallore (Hasi i thate dhe Hasi i bute. Shqiperi-Kosove). Kjo veshje tradicionale 100% Iliro-Arbnore (Dardane) eshte teper impresionuese. Kjo n.q.s e shikojme ne aspektin vizual, artistik, struktural, morfologjik dhe funksional. Nderkohe qe tek kjo […]
Gjuha turke dhe gjuha shqipe kanë qenë në kontakt të drejtpërdrejtë për një periudhë kohore gati 500 vjeçare.Kjo ka bërë që disa elemente të fjalëformimit të gjuhës turke të kenë ndikuar në gjuhën shqipe, fjalë të leksikut turk ende vërehen në gjuhën tonë të përditëshme.Por ajo që dua të sjell sonte nëpërmjet këtij studimi të […]
Përveç statistikave të shumta nga historian shqiptarë, këto foto janë një dëshmi e madhe se qyteti Nish i Serbisë qendrore para 100 viteve ka qenë i populluar kryesisht nga shqiptarët, përcjellë SHQIP.info. Nishi gjendet afër 200 km në jug të Beogradit. Ka qenë një qytet i hershëm Ilir ku kanë lindur perandorë Bizantinë si Justini […]
Nga Andreas Dushi Me ardhjen e osmanëve dhe vendosjen e tyre në Shqipëri deri kur arritën të “bierrin autonominë”, si shprehet atë Donat Kurti, u sanksionua gjuha turke si gjuhë zyrtare, duke ndaluar rreptësisht hapjen e shkollave në gjuhë të tjera, përfshirë edhe atë shqipe. Sipas Ismail Kadaresë, gjuha shqipe ishte e ndaluar me ligj […]
Kanë kaluar disa kohe nga lajmi i jashtëzakonshëm i arkeologëve kroat se historia Ilire do të rishkruhet dhe me këtë edhe historia e Ballkanit dhe Europës. Më së miri këtë zbulim për ilirët e ka vlerësuar Nju Jork Times, duke iu referuar zbulimit të arkeologëve kroat, shkruan: “Paraardhësit tanë i njohim për gjuajtjen e mamuthëve, […]
Flamuri shqiptar është simboli i shqiptarëve kudo ku janë. Ai është kthyer në një emblemë të dashurisë për kombin, një dashuri dhe krenari vetëidentifikuese. Në mënyrë të veçantë është kthyer në modë dhe në të gjitha manifestimet kombëtare, festa, ndeshje futbolli shpaloset i bukur dhe krenar. Dhe pa dyshim ai është simboli kryesor i të […]
Kryengritja më e madhe e armatosur e ilirëve ka qenë ajo e viteve 6-9-të erës sonë. Revolta, e udhëhequr nga Bato i fisit Daesitiate, u shndërruar në një konflikt të armatosur midis trupave romake dhe një aleance të fiseve ilire. Shkaku i revoltës ishte vendimi i Romës për një mobilizim ushtarak në Iliri. Kryengritësit sulmuan […]
Historiani francez Kantu: Në përgjithësi është pranuar se shqiptarët i përkasin racës pellasgjike.Historiani francez Kantu: Në përgjithësi është pranuar se shqiptarët i përkasin racës pellasgjike. Historiani francez Kantu: Në përgjithësi është pranuar se shqiptarët i përkasin racës pellasgjike.Historiani francez Kantu: Në përgjithësi është pranuar se shqiptarët i përkasin racës pellasgjike.